Περίληψη:
Δ. Περίληψη
Οι Συνταγματικές εγγυήσεις για μια ανεξάρτητη δικαστική λειτουργία πηγάζουν από τον πυρήνα του δημοκρατικού πολιτεύματος και την καταστατική του αρχή, που δεν είναι άλλη από το κοινωνικό κράτος δικαίου. Θεμελιώδεις αρχές, όπως η αρχή της διάκρισης των λειτουργιών, η ισοτιμία και ανεξαρτησία των τριών εξουσιών, το δικαίωμα στην δικαστική προστασία και η αρχή του νόμιμου δικαστή, έχουν διττή σημασία. Αφ’ ενός διαχωρίζουν και ανεξαρτητοποιούν την δικαιοσύνη από τις άλλες δύο κρατικές λειτουργίες και αφ’ ετέρου την καθιστούν καθολικό ρυθμιστή όλων των εννόμων σχέσεων της κοινωνίας πέρα και έξω από κάθε πολιτική επιρροή για όλους τους πολίτες με ισότιμες και δίκαιες διαδικασίες. Παράλληλα με τα παραπάνω απαραίτητο «στήριγμα» στην προσπάθεια για μια ελεύθερη δικαιοσύνη είναι και οι αρχές της δημοσιότητας, της αιτιολόγησης και της υποχρεωτικής δηοσίευσης της γνώμης της μειοψηφίας, οι οποίες δημιουργούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις δημοκρατικότητας, λαϊκής νομιμοποίησης, συμμετοχής και διαφάνειας. Το κέντρο, όμως, του προβλήματος για την θεσμική κατοχύρωση της ανεξαρτησίας είναι ο ίδιος ο δικαστής ως πρόσωπο. Ο ίδιος ο δικαστής είναι αυτός, τον οποίον οφείλει η νομοθεσία να διαφυλάξει ανέπαφο από πιέσεις και επιρροές τόσο από πλευράς της λειτουργίας-εξουσίας του, όσο και γενικά, σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και ζωής του. Έτσι αποκλείει νομοθετική και εκτελεστική επέμβαση στην κρίση του, θέτει ευρεία όρια στην ανεξαρτησία του και του παρέχει ελευθερία από τους ανώτερους συναδέλφους του. Παράλληλα, όμως, προστατεύει την θέση, τις αποδοχές και την επιστημονική του ελευθερία του. Ολοκληρώνεται, λοιπόν, ένα σύνολο θεμελιακής σημασίας διατάξεων για την δικαιοσύνη, το οποίο κρίνεται καθολικά αναγκαίο και προς την σωστή κατεύθυνση αλλά όχι αναγκαστικά απόλυτα επαρκές. Την ανθρώπινη αυτή αδυναμία ενός ανθρώπινου συτήματος καλείται να καλύψει η επιστημονική θεωρία και στην συνέχεια η νομολογία και νομοθεσία εξειδικεύοντας τυχόν αόριστες αξιολογικές έννοιες και προβάλλοντας τα δικαιώματα του ανρθώπου ως απόλυτες αξίες, αξίες που πρώτα από όλες τις κρατικές λειτουργίες οφείλει να σέβεται η δικαιοσύνη, η οποία έχει την πιο δύσκολη και μεγάλη ευθύνη στα σύγχρονα πολιτεύματα, την ευθύνη της αντικειμενικής και δίκαιης κρίσης.
|