Περίληψη:
Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Η
Η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος της ατομικής ιδιοκτησίας, παρά τη δυνατότητα επιβολής αυξημένων περιορισμών, είναι προφανές ότι οδηγεί σε ορισμένες περιπτώσεις στην ολοκληρωτική στέρηση της ιδιοκτησίας, προκειμένου να ικανοποιηθούν επιτακτικές κοινωνικές ανάγκες. Δεν είναι λοιπόν περίεργο, ότι δηλαδή η γαλλική Διακύρηξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη το 1789 επέτρεψε την -υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις- στέρηση της ιδιοκτησίας. Πρόκειται για το θεσμό της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ο οποίος στην ελληνική συνταγματική ιστορία έκανε την εμφάνισή του στο επαναστατικό Σύνταγμα της Τροιζήνας και υπάρχει έκτοτε.
Ως αναγκαστική απαλλοτρίωση νοείται οποιαδήποτε στέρηση ιδιωτικής ιδιοκτησίας με άλλο μέτρο ισοδύναμου αποτελέσματος που επέρχεται με μονομερή πράξη της δημόσιας εξουσίας, με σκοπό τη δημόσια ωφέλεια και με προηγούμενη πλήρη αποζημίωση του ιδιοκτήτη. Η δημόσια ωφέλεια είναι αόριστη αξιολογική έννοια εξαρτώμενη από τις εκάστοτε υφιστάμενες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, ενώ η πλήρης αποζημίωση περιλαμβάνει τη μείωση της αξίας του μέρους του κτήματος που απομένει μετά την απαλλοτρίωση, καθώς και όσες επωφελής δαπάνες έγιναν από τον ιδιοκτήτη πριν από την κύρηξη, όχι όμως και τα τυχόντα διαφυγόντα κέρδη.
|