Περίληψη:
Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας υπήρξε ήδη από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, θεμελιώδες συστατικό του σκληρού πυρήνα των συνταγματικών δικαιωμάτων. Το γεγονός αυτό υπήρξε απόρροια της στενής συνάφειας της ιδιοκτησίας με την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας καθώς και των επιταγών της φιλελεύθερης οικονομίας.
Η ελληνική συνταγματικότητα δεν αγνόησε από νωρίς το δικαίωμα της ιδιοκτησίας μα ούτε και την κοινωνική πτυχή του τελευταίου, που οδήγησε στην πρόβλεψη περιορισμών χάριν του γενικού συμφέροντος και στέρηση (απαλλοτρίωση) χάριν της δημόσιας ωφέλειας.
Η αναγκαστική απαλλοτρίωση θα ρυθμιστεί με χαρακτηριστική επιμέλεια στο συνταγματικό κείμενο, ενώ θα υπάρξουν και ειδικοί νόμοι που θα προβλέψουν με περισσότερες λεπτομέρειες την σχετική διαδικασία. Από την άλλη καίρια θα είναι η συμβολή του άρθρου 1 του πρώτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, στην οριοθέτηση της προστασίας της ιδιοκτησίας καθώς και της νομολογίας του ΕΔΔΑ.
Η διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης θα διαμορφωθεί σε πέντε στάδια από τον κώδικα απαλλοτριώσεων Ν. 2882/2001 με μάλλον πολύπλοκο τρόπο, ενώ με ειδικές ρυθμίσεις θα προβλεφθεί η δυνατότητα έννομης προστασίας του στερούμενου την ιδιοκτησία του.
Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί η ανάγκη εξορθολογισμού του θεσμού στην πράξη, καθώς η συνταγματική πρόβλεψη θα πρέπει να θεωρηθεί άρτια. Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί δυνατή η υπό καθεστώς ουσιαστικής νομιμότητας συντέλεση αναγκαστικών απαλλοτριώσεων προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Η κοινωνική δέσμευση της ιδιοκτησίας αποτελεί μια αναγκαιότητα και κρατική υποχρέωση, όταν διακυβεύονται σπουδαία συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου και πρόκειται με την εξυπηρέτησή τους να βελτιωθεί η ποιοτική ζωή των πολιτών.
|