Περίληψη:
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως του Σ13παρ.1 σημαίνει την ελευθερία επιλογής, διατηρήσεως ή εγκαταλείψεως μιας θρησκείας, όπως επίσης και την ελευθερία της αθεΐας καθώς και το δικαίωμα του ατόμου είτε να δηλώνει είτε να αποσιωπά τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.
Το βασικό δικαίωμα επιλογής θρησκείας (με τη βάπτιση) και θρησκευτικής εκπαίδευσης του παιδιού ανήκει στους γονείς του ως τμήμα της γονικής μέριμνας (άρθρο 18 παρ.4 ΔΣΑΠΔ- Ν.2462/1997). Σχετικά με τα ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από την συνταγματική πρόβλεψη της κρατικής υποχρέωσης να παρέχει παιδεία, που έχει σκοπό, μεταξύ άλλων, και την «ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης» των Ελλήνων γίνεται δεκτό ότι η κρατική αυτή υποχρέωση δεν μπορεί να νοηθεί ως ανταγωνιζόμενη την ελευθερία των γονέων να αποφασίζουν, αν και ποια θρησκευτική εκπαίδευση θα δώσουν στο παιδί τους. Στο πλαίσιο αυτό οποιαδήποτε υποχρεωτική μορφή στην θρησκευτική εκπαίδευση αντιτίθεται στο δικαίωμα των γονέων.
Το δικαίωμα της θρησκευτικής συνειδήσεως δε έχει κριθεί με ευρύτητα από το ΕΔΔΑ. Η ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως πρέπει να συνάδει με την ελευθερία της θρησκευτικής εκπαίδευσης, ως απόρροια της κατά Σ13 και 9 ΕΣΔΑ θρησκευτικής ελευθερίας, κάτι που μπορεί να πραγματωθεί μόνο με την αποχή των κρατικών εκπαιδευτικών μηχανισμών από την προσπάθεια επιβολής με μονοφωνικό και κατηχητικό τρόπο μιας στάσης απέναντι στο θείο. Οι σκέψεις αυτές απαιτούν κατ’ αρχήν τη θεώρηση της «επικρατούσας θρησκείας» του Σ3 ως συνταγματικά ανεκτή επιλογή κι όχι ως συνταγματική επιταγή. Στο πλαίσιο αυτό είτε το μάθημα των θρησκευτικών, ως διδάσκον αποκλειστικά το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα, πρέπει να γίνεται σε προαιρετική βάση (μόνο έτσι πραγματώνεται ουσιαστικά το υπέρτερο δικαίωμα των γονέων στην θρησκευτική μόρφωση των παιδιών τους) είτε πρέπει να λάβει μια πιο κοσμοθεωρητική διάσταση. Σε κάθε περίπτωση η κρατική θρησκευτική εκπαίδευση οφείλει να ενημερώνει σφαιρικά τους μαθητές ώστε μέσω της ελεύθερης και υπεύθυνης επιλογής να αυτοκαθορίζονται θρησκευτικώς.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας κατοχυρώνεται στα άρθρα 13 του ελληνικού Συντάγματος , 9 της ΕΣΔΑ και 2 του Πρώτου Πρωτοκόλλου, αποτελεί ειδικότερη πτυχή της προσωπικής ελευθερίας και σημαίνει την ελευθερία επιλογής, διατηρήσεως ή εγκαταλείψεως μιας θρησκείας, όπως επίσης και την ελευθερία της αθεΐας καθώς και το δικαίωμα του ατόμου είτε να δηλώνει είτε να αποσιωπά τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Φορέας του δικαιώματος του Σ13παρ.1 μπορεί να θεωρηθεί κάθε άνθρωπος ακόμη και ανήλικοι, η άσκηση όμως του δικαιώματος αυτού από τα παιδιά ορθά έχει τοποθετηθεί στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, τόσο της γονικής όσο και της κρατικής. Οι γονείς έχουν κατοχυρωμένο δικαίωμα να μεταδίδουν τις προσωπικές τους πεποιθήσεις στα παιδιά τους ενώ το κράτος στα πλαίσια μιας «ανοιχτής» κοινωνίας οφείλει να ευνοεί την αντικειμενική και σφαιρική θρησκειολογική ενημέρωση δίχως φανατισμούς.
|