Περίληψη:
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Οι γονείς μέσα στα πλαίσια του δικαιώματος-καθήκοντός τους να ασκούν τη γονική μέριμνα έχουν το δικαίωμα να μεταδίδουν στο τέκνο τους τη θρησκευτική πίστη που οι ίδιοι πρεσβεύουν. Τα προβλήματα που παρουσιάζονται όταν μεταβληθούν οι θρησκευτικές πεποιθήσεις ενός εκ των γονέων, αντιμετωπίζονται από τη νομολογία και σύμφωνα πάντοτε με το ισχύον δίκαιο διαφορετικά. Πριν το νόμο 1329/1983 ο πατέρας ασκώντας την πατρική εξουσία μετέδιδε στα τέκνα τις δικές του θρησκευτικές πεποιθήσεις. Η μητέρα, αν ανήκε σε διαφορετικό δόγμα ή αίρεση ή θρησκεία και προσπαθούσε να μεταδώσει στα τέκνα τις δικές της πεποιθήσεις διέπραττε προσηλυτισμό. Μετά την ψήφιση του νόμου 1329/1983, που εισήγαγε την άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς, κάθε τυχόν ενέργεια του γονέα να μεταδώσει τις προσωπικές του θρησκευτικές πεποιθήσεις στο τέκνο δεν συνιστά προσηλυτισμό. Μόνο στην περίπτωση που οι ενέργειες του γονέα υποβάλλουν το τέκνο σε δοκιμασίες μπορούν να αποτελέσουν κατάχρηση δικαιώματος. Σε περίπτωση τέλος διαζυγίου, κρίσιμο γεγονός αποτελεί η στάθμιση από το δικαστή του συμφέροντος του τέκνου ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις του γονέα. Είναι σαφές ότι η νομολογία σε αρκετές περιπτώσεις μεροληπτεί εμφανώς υπέρ της επικρατούσης στην Ελλάδα θρησκείας, επικαλούμενη έννοιες όπως η δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη. Η πρακτική αυτή κινείται οριακά μέσα στα Συνταγματικά πλαίσια και ενδιαφέρον θα ήταν να εξεταστεί και υπό το πρίσμα διεθνών νομοθετικών κειμένων18.
18 Μια τέτοια εξέταση, όσο ενδιαφέρουσα και αν παρουσιάζεται, θα ξεπερνούσε, ίσως, τα όρια της παρούσας εργασίας.
Το πρόβλημα εντοπίζεται όμως στην ευρύτερη στην κρατική πρακτική ως φορέα διαμόρφωσης της θρησκευτικής συνείδησης. Για παράδειγμα, ενώ το κράτος στα πλαίσια του άρθρου 16 παρ. 2 του Συντάγματος θα έπρεπε να αποσκοπεί μέσω της παιδείας στην ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης, ανεξαρτήτως θρησκείας ή δογμάτων, επιδεικνύει σαφή προτίμηση στην επικρατούσα στην Ελλάδα θρησκεία. Τόσο τα εγχειρίδια, όσο και η μέθοδος διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών διαπνέονται από δογματισμό υπέρ της επικρατούσας θρησκείας σε βάρος των άλλων θρησκειών ή δογμάτων. Η λύση της μη συμμετοχής των αλλοθρήσκων ή άθεων στο μάθημα των θρησκευτικών και η αποχή τους από θρησκευτικές εκδηλώσεις δεν συνάδει με το Σύνταγμα, αφού σε αυτές τις περιπτώσεις το Κράτος δεν επιτελεί την συνταγματικά επιτασσόμενη αποστολή του.
Η ουσία του προβλήματος πρέπει να αναζητηθεί στο γεγονός ότι το Ελληνικό Κράτος από συστάσεως του είναι αλληλένδετα συνδεδεμένο με την Εκκλησία, η οποία αντιπροσωπεύει την επικρατούσα στην Ελλάδα θρησκεία. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι αναμενόμενα.
|