Περίληψη:
υμπεράσματα
Οι συνταγματικές διατάξεις που κατοχυρώνουν τα εκάστοτε ατομικά δικαιώματα προβλέπουν μερικές φορές απευθείας ρυθμίσεις στην άσκηση του δικαιώματος. Το Σύνταγμα άλλοτε έρχεται να περιορίσει και άλλοτε να οριοθετήσει τη δράση του ανθρώπου.
Στο ίδιο το Σύνταγμα, τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 5 και στο άρθρο 25, καθιερώνουν μια από τις θεμελιώδεις αρχές που εφαρμόζονται στο σύνολο της έννομης τάξης. Πρόκειται για την αρχή της νομιμότητας. Στο άρθρο 5, παρ. 1 του Συντάγματος, περιέχονται οι τρεις βασικές αρχές που προσδιορίζουν τη νομιμότητα της έννομης τάξης. Είναι το Σύνταγμα, τα χρηστά ήθη και τα δικαιώματα των άλλων, τα οποία αποτελούν ρήτρα κοινωνικότητας.
Το ίδιο το άρθρο 5 στην πρώτη παράγραφο, κατοχυρώνει ένα θεμελιώδες, μητρικό και καθολικό δικαίωμα, εκείνο της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας.
Όλα τα δικαιώματα και όλες οι ελευθερίες περιέχονται στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, την οποία και εξειδικεύουν. Η ανάπτυξη της προσωπικότητας είναι συνυφασμένη με την ικανότητα του ανθρώπου να αυτοπροσδιορίζεται. Τους συνταγματικούς προσδιορισμούς της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, αποτελούν οι τρεις βασικές ελευθερίες που κατοχυρώνονται στην ίδια διάταξη. Πρόκειται για τα δικαιώματα συμμετοχής στην οικονομική, κοινωνική καθώς και πολιτική ζωή της χώρας.
Η διάταξη του άρθρου 5 παρ.1 του Συντάγματος δεν περιορίζει, αλλά οριοθετεί τις παραπάνω ελευθερίες, την ελεύθερη δηλαδή δράση του ανθρώπου. Η νομολογία εμφανίζεται να είναι υπέρ της άποψης ότι τα οριζόμενα στο άρθρο 5 παρ.1 του Συντάγματος, εφαρμόζονται και σε μερικότερες - ειδικότερες περιπτώσεις, πράγμα με το οποίο φαίνεται να διαφωνεί η γενική θεωρία, η οποία υποστηρίζει ότι η συγκεκριμένη συνταγματική διάταξη δεν εφαρμόζεται και σε άλλες «μερικότερες» περιπτώσεις, αφού δεν διακρίνει ανάμεσα σε οριοθέτηση και περιορισμό.
26
Τον χαρακτήρα γενικής οριοθέτησης έχουν «τα δικαιώματα των άλλων» που ορίζονται, όπως προαναφέραμε στην παράγραφο 1 του άρθρου 5 του Συντάγματος. Λόγω της γενικότητας της, η συγκεκριμένη οριοθέτηση εμφανίζεται ως γενικής ισχύος. Επομένως, η οριοθέτηση που αναφέρεται στα «δικαιώματα των άλλων» δεν αφορά μόνο τα ατομικά τους δικαιώματα, αλλά επιπλέον τονίζει την ανεξαρτησία από τη ρητή πρόβλεψη ανάγκης συντονισμού της ασκήσεως ίων διαφόρων δικαιωμάτων από τους εκάστοτε φορείς.
Η συνταγματική αυτή οριοθέτηση της δράσης του ατόμου αποτελεί αναγνώριση της απόλυτης αμυντικής ενέργειας των ατομικών δικαιωμάτων. Ο συντακτικός νομοθέτης νομιμοποιεί εκείνες μόνο τις οριοθετήσεις ή εκείνους μόνο τους περιορισμούς, οι οποίοι δικαιολογούνται είτε από τις ανάγκες του ιδιωτικού έννομου βίου, είτε από την πολιτειακή οργάνωση.
Ακόμα, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ.1 του Συντάγματος «απαγορεύεται» δεν γίνεται να εμφανιστεί η de hire σύγκρουση των δικαιωμάτων, αφού η άσκηση του ενός τελειώνει εκεί που αρχίζει η άσκηση των δικαιωμάτων του άλλου πολίτη. Παρ\' όλα αυτά, de facto εμφανίζεται πολύ συχνά η σύγκρουση δικαιωμάτων και σύμφωνα με τη νομολογία και τη θεωρία, «πρέπει» να υποχωρεί εκείνο το δικαίωμα, το οποίο δεν κινδυνεύει να υποστεί ουσιώδη βλάβη, ενώ αντίθετα πρέπει να προστατεύεται εκείνο το δικαίωμα του οποίου κινδυνεύει ο σκληρός πυρήνας.
Σύμφωνα λοιπόν, με τα ανωτέρω και τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του Συντάγματος, κάθε άνθρωπος οφείλει να σέβεται τον συνάνθρωπο του και επιπλέον κατά τη δράση του να μην προσβάλλει την ανθρώπινη αξία, καθώς και τα συνταγματικά δικαιώματα των άλλων. Και στη γενική αυτή οριοθέτηση της γενικής δράσης του ατόμου, περιέχεται η απόλυτη αμυντική ενέργεια των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
27
|