Περίληψη:
Η πρωταρχική εγγύηση για την προστασία των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων του ατόμου είναι η δικαστική εγγύηση. Το δικαίωμα που διαθέτει κάθε άτομο να αξιώνει, σε περίπτωση προσβολής των δικαιωμάτων και των έννομων συμφερόντων του, την παροχή της δικαστικής τους προστασίας, είναι έντονα συνυφασμένο τόσο με την αρχή του κράτους δικαίου όσο και με την αρχή της νομιμότητας. Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, ενώ θεμελιώνεται επίσης και σε διεθνή κείμενα, με σημαντικότερο το άρθρο 6 παρ. 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ).
Με το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος θεσπίζεται η δυνατότητα προσφυγής στα δικαστήρια, δηλαδή το δικαίωμα να κινήσει κανείς την δικαστική διαδικασία για την απονομή της δικαιοσύνης. Η διάταξη αυτή του Συντάγματος καθιερώνει λοιπόν, ένα θεμελιώδες δικαίωμα με υποκειμενική διάσταση και όχι απλώς μία κατευθυντήρια και προγραμματική αρχή, ενώ παράλληλα εισάγει και μία συνταγματική αρχή με δικονομικό περιεχόμενο.
Η κατοχύρωση όμως, του θεμελιώδους αυτού δικονομικού δικαιώματος δεν εξαντλείται στην ύπαρξη ενός δικαιοδοτικού μηχανισμού, στην ακώλυτη πρόσβαση σε αυτόν και στην έκδοση της δικαστικής απόφασης. Η έννομη προστασία, η οποία απονέμεται αποκλειστικά και μόνο από τα δικαστήρια, και συγκεκριμένα από τα ελληνικά κρατικά δικαστήρια που συγκροτούνται από τακτικούς δικαστές, οι οποίοι απολαύουν, κατά ρητή συνταγματική διάταξη, προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, πρέπει αναμφίβολα να είναι πλήρης και αποτελεσματική, ώστε να εκπληρώνει και στην πράξη τον σκοπό της. Συγκεκριμένα, η εκδίκαση των υποθέσεων που άγονται προς επίλυση ενώπιον των δικαστηρίων οφείλει να λαμβάνει χώρα μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, σύμφωνα και με τα όσα επιτάσσει Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών ( ΕΣΔΑ ).
Στα πλαίσια της ανάγκης για πλήρη και αποτελεσματική προστασία των ατόμων λοιπόν, η παροχή της έννομης προστασίας περιλαμβάνει εκτός από την αυτονόητη ίσως, δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στο δικαστήριο, και την δυνατότητα αξίωσης προσωρινής δικαστικής προστασίας, την οριστική δικαιοδοτική επίλυση της διαφοράς με την έκδοση της δικαστικής απόφασης καθώς και την δυνατότητα αναγκαστικής εκτέλεσης της δικαστικής αυτής αποφάσεως.
|