Περίληψη:
Στην αφετερία κάθε αναφοράς σε θέματα συνταγματικού ενδιαφέροντος αναγκαία κρίνεται η υπόμνηση των δυο διαφορετικών τρόπων προσέγγισης των επιμέρους ζητημάτων, του υποκειμενικού και του αντικειμενικού.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή θεωρία, ο υποκειμενισμός συνδέεται με τον δυαδισμό. Δημόσιο και ιδιωτικό δίκαιο διαφέρουν ποιοτικά και συγκροτούν δυο αλληλοσυγκρουόμενος και αντιτιθέμενους κλάδους του δικαίου (αντιθετική διάκριση κράτους – κοινωνίας). Η δε έννομη τάξη αποτελείται απο δυο «ημισφαίρια» τα οποία διαχωρίζονται με νομικά σύνορα που θέτουν οι διατάξεις των ατομικών δικαιωμάτων. Το Κράτος δεν επιτρέπεται να υπεισέλθει στο καινωνικό γίγνεσθαι, που διέπεται από το ιδιωτικό δίκαιο, εν αντιθέσει με τον κρατικό – δημόσιο τομέα, τον οποίο διέπει το δημόσιο δίκαιο. Το συνταγματικό δίκαιο, ως κλάδος του δημοσίου δικαίου, σύμφωνα με την αντίληψη αυτή δεν αφορά και δεν «ενεργεί» στις σχέσεεις μεταξύ ιδιωτών.
Ωστόσο στη σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, θεμελειώδεις αρχές της οποίας είναι η ανθρώπινη αξία και η αρχή του κοινωνικού κράτους, οι ως άνω αντιλήψεις μόνο ξεπερασμένες και οπισθοδρομικές μπορούν να θεωρηθούν. Με τη νέα τάξη πραγμάτων, κοινωνία και κράτος αποτελούν μια αδιάσπαστη και αδιαίρετη ενότητα. Επικρατεί πλέον η μονιστική αρχή. Στη μονιστική αυτή έννομη τάξη, οι συνταγματικοί κανόνες υπερέχουν ιεραρχικά του κοινού δικαίου και επομένως οι κανόνες του κοινού δικαίου θα πρέπει να σέβονται και να εγγυώνται τα θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα. Υπάρχει δηλαδή υποχρέωση του νομοθέτη να προστατεύει τα ατομικά δικαιώματα απο προσβολές των φορέων τόσο της δημόσιας όσο και της ιδιωτικής εξουσίας. Ασφαλώς βέβαια οι ιδιώτες δεν υποχρεούνται να προστατεύσουν τα ατομικά δικαιώματα των άλλων ιδιωτών ή να εξασφαλίσουν τα μέσα που ναι απαραίτητα για την ακώλυτη άσκησή τους. Δεσμέονται μόνο να απέχουν από κάθε προσβολή τους.
Το σίγουρο όμως είναι ότι τα θεμελειώδη δικαιώματα από απλές «προγραμματικές αρχές» στο πρόσφατο παρελθόν έγιναν στις μέρες μας «ισχύον δίκαιο». Απο μέσα επίτευξης ατομικού πλουτισμού μετατράπηκαν σε «προσωπικά δικαιώματα». Δηλαδή σε δικαιώματα του ανθρώπου να εξουσιάζει τον εαυτό του και όχι τους άλλους ανθρώπους. Δικαιώματα που συνοδεύονται πάντα με υποχρεώσεις που εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον.
Αντικείμενο και στόχος της παρούσης εργασίας είναι η πολύπλευρη παρουσίαση της εξέλιξης, της πορείας και τελικά της οριστικής μορφής που έχει λάβει το θεμελειώδες ανθρώπινο δικαίωμα της ισότητας στη σύγχρονη δημόσια και κυρίως στην ιδιωτική έννομη τάξη και ειδικότερα στο πεδίο του οικογενιακού δικαίου στις σχέσεις μεταξύ των δυο φύλων.
|