|
Βρέθηκαν συνολικά
9 εγγραφες. Παρουσιάζονται οι εγγραφές 1 εως 9. |
|
προηγούμενη
-
επόμενη
σελίδα |
Κοτσινόνου Μαρία
Το Δικαίωμα της Προσωπικής Ελευθερίας [Μεταπτυχιακή Εργασία]
|
Η δημοσίευση υπ' αριθμόν 576 προστέθηκε τον Ιούνιο του 2004.
Λήμματα: Ελευθερία Προσωπική -
Παραπομπή: www.greeklaws.com/pubs/results.php?id=576 Προσοχή: προσωρινή παραπομπή - η βάση θα μεταφερθεί άμεσα (μόλις λήξει η δοκιμαστική λειτουργία) σε υπολογιστή του Πανεπιστημίου Αθηνών |
Περίληψη:
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η ελευθερία είναι ένα από τα ανώτερα αγαθά που μπορεί κάποιος να επιδιώξει και το δικαίωμα το οποίο κατοχυρώνεται σε όλα τα Συντάγματα ως η θεμελιωδέστερη των διατάξεων. Το προστατευόμενο έννομο αγαθό του δικαιώματος της ελευθερίας είναι η ίδια η έννοια της ελευθερίας υπό την έννοια της «έλλειψης καταπίεσης ή εξαναγκασμού». Το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας στην Ελλάδα απολάμβανε πάντα συνταγματική περιωπή και ήδη στο ισχύον Σύνταγμα αυτό του 1975/1986/2001, το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 του Συντάγματος το οποίο προβλέπει δύο ειδικότερες μορφές του: Αυτή της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και αυτή της κυρίως προσωπικής ελευθερίας. Η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας (του ειδικού δηλαδή συνδυασμού γενικών υλικών, πνευματικών και κοινωνικών γνωρισμάτων του ανθρώπινου γένους σε συγκεκριμένο άτομο) θα πρέπει να νοηθεί ως η ανθρώπινη ελευθερία στην ευρύτατη έννοιά της, ήτοι το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να προγραμματίζει και διαμορφώνει τη ζωή του σύμφωνα με τις κλίσεις, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά του. Το εν λόγω δικαίωμα αναλύεται σε πολλά επιμέρους δικαιώματα, τα οποία προστατεύονται από το άρθρο 5 Σ. Ιδιαίτερα προσφιλές στη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων είναι το δικαίωμα συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας (το δικαίωμα δηλαδή της γενικής οικονομικής ελευθερίας, το οποίο περιλαμβάνεται στο εννοιολογικό πεδίο του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας αλλά κατοχυρώνεται παράλληλα και στο άρθρο 106 του Συντάγματος. Το δικαίωμα της συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας περιέχει σύμφωνα με όσα αποδέχεται και η θεωρία αλλά και η νομολογία όλες τις πλευρές της οικονομικής ελευθερίας οι οποίες δεν προστατεύονται από ειδικότερες διατάξεις του Συντάγματος. Πρόκειται ιδίως για την ελευθερία των συμβάσεων, την ελευθερία της επιχειρηματικής δραστηριότητας, την ελευθερία της εργασίας και του επαγγέλματος, καθώς και την αρνητική ελευθερία εργασίας. Στο προστατευτικό πεδίο όμως του άρθρου 5 παρ. 1 εντάσσεται όμως και το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνική ζωή της χώρας με το οποίο ο συντακτικός νομοθέτης επιχειρεί να καλύψει, οποιαδήποτε εκδήλωση της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, η οποία δεν είναι ούτε οικονομική, ούτε πολιτική και η οποία δεν κατοχυρώνεται ειδικά από τις υπόλοιπες διατάξεις περί ατομικών δικαιωμάτων. Τέλος, το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας βρίσκει και αυτό έρεισμα, στο μέτρο κατά το οποίο δεν καλύπτεται από άλλες συνταγματικές διατάξεις στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος. Πρόκειται για το γενικό πολιτικό δικαίωμα του ανθρώπου το οποίο περιλαμβάνει ιδίως τη συμμετοχή αυτού στην εκλογή των ευρωβουλευτών, την ελευθερία του τύπου αλλά και τη συμμετοχή των πολιτών στο δημόσιο βίο και στη λειτουργία των κομμάτων. Φορείς του δικαιώματος για ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας ήδη κατά τη γραμματική ερμηνεία του Συντάγματος είναι όλοι ενώ αποδέκτες της προστατευτικής ενέργειας της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας πρέπει να θεωρηθούν εκτός από την κρατική εξουσία στις διάφορες μορφές της και οι ιδιώτες.
Η ελευθερία όμως του ανθρώπου δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι απεριόριστη. Το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας ως μητρικό θεμελιώδες δικαίωμα καθιερώνει το ίδιο τις γενικές οριοθετήσεις των ατομικών δικαιωμάτων, προβλέποντας ρητώς ως περιορισμό της έννοιάς του τα δικαιώματα των άλλων, το Σύνταγμα και τα χρηστά ήθη. Πράγματι, η έννοια της ελευθερίας θα πρέπει να περιορίζεται στο πλαίσιο της κοινωνικής συμβίωσης του ανθρώπου και να βρίσκει το όριό της στα δικαιώματα των άλλων, στις αρχές τις οποίες το ίδιο το Σύνταγμα καθιερώνει και στην ανήθικη ή απεριόριστη άσκησή της. Το άρθρο 106 Σ εξάλλου, θεσπίζοντας την απαγόρευση κατάχρησης της ιδιωτικής οικονομικής πρωτοβουλίας, ως εξειδίκευση της αρχής της απαγόρευσης της καταχρηστικής άσκησης των δικαιωμάτων αλλά και θεμελιώνοντας και οριοθετώντας την έννοια του κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομική ζωή της χώρας, προβλέπει και αυτό ειδικότερους περιορισμούς του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας.
Το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας εν στενή εννοία από την άλλη, περιλαμβάνει τη φυσική ή σωματική ελευθερία δηλαδή το δικαίωμα κάθε ατόμου να κινείται ελεύθερα μέσα στη χώρα και να αναπτύσσει την δραστηριότητά του χωρίς να επιτρέπεται η καταδίωξη, σύλληψη, φυλάκιση ή ο περιορισμός του με οποιοδήποτε άλλο τρόπο παρά μόνο σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου. Η έννοια της εν γένει προσωπικής ελευθερίας αναλύεται ειδικότερα: Στην ελευθερία κίνησης και διαμονής δηλαδή στην απαγόρευση κάθε κατάστασης δουλείας και ειλωτείας αλλά και στην απαγόρευση δίωξης, και κάθε είδους ενδεχόμενης καταδίωξης σύλληψης ή φυλάκισης για οποιουσδήποτε άλλους λόγους δηλαδή μη ποινικούς αλλά απλώς δημοσίας τάξης ή ασφάλειας ή υγείας ή γενικότερου συμφέροντος, εκτός βέβαια υπό τους αυστηρούς όρους του νόμου. Εξάλλου, στο δικαίωμα προσωπικής ελευθερίας εν στενή εννοία περιλαμβάνεται και η ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης. Φορείς του δικαιώματος της ελευθερίας είναι από τη φύση των πραγμάτων μόνο φυσικά πρόσωπα χωρίς διάκριση λόγω ιθαγένειας, ενώ σύμφωνα με την άποψη η οποία επικρατεί το άρθρο 5 παρ.3 προστατεύει τους ιδιώτες από παρεμβάσεις και προσβολές των οργάνων της κρατικής εξουσίας και όχι από προσβολές ιδιωτών.
Στο προστατευτικό πεδίο της προσωπικής ελευθερίας περιλαμβάνεται όμως και ένα νέο δικαίωμα, αυτό της προστασίας της υγείας και της γενετικής ταυτότητας.
Οι Περιορισμοί του δικαιώματος της προσωπικής ελευθερίας, μπορούν να συνίστανται σε πράξεις οι οποίες οδηγούν στη στέρηση της ελευθερίας υπό τη μορφή της κράτησης σε ένα χώρο (φυλάκιση), υπό τη μορφή της εκτόπισης σε ένα χώρο (πχ. ένα νησί ένα χωριό), ή υπό τη μορφή της στέρησης με «οποιοδήποτε άλλο τρόπο» όπως προβλέπει το άρθρο 5 παρ. 3 του Συντάγματος. Σύμφωνα με το Σύνταγμά μας, επιτρέπεται καταρχήν η θέσπιση με ουσιαστικό νόμο περιορισμών της κίνησης και εγκατάστασης μέσα στην ελληνική επικράτεια καθώς και της εισόδου σε αυτήν και της εξόδου από αυτή. Με την τροποποίηση όμως του άρθρου 5 παρ. 4 του Συντάγματος, απαλείφθηκε από το συνταγματικό κείμενο η δυνατότητα νομοθετικής πρόβλεψης του αντιδημοκρατικού θεσμού της εκτόπισης. Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, αποκλείεται η δυνατότητα επιβολής ατομικών διοικητικών μέτρων που περιορίζουν την ελεύθερη κίνηση και εγκατάσταση στη χώρα, καθώς και την ελεύθερη είσοδο και έξοδο σε αυτή.
Οι περιορισμοί του δικαιώματος της προσωπικής ελευθερίας υπό την έννοια της ανάπτυξης της προσωπικότητας και υπό την έννοια της προσωπικής ελευθερίας, καταδεικνύουν τη δημοκρατικότητα μίας κοινωνίας και όλη τη φιλοσοφία του Συντάγματος.
|
Πλήρες Κείμενο (σε Acrobat pdf) -
Περιεχόμενα -
Βιβλιογραφία
-
Νομολογία -
|
Κοτσινόνου Μαρία
Το Δικαίωμα της Προσωπικής Ελευθερίας [Μεταπτυχιακή Εργασία]
|
Η δημοσίευση υπ' αριθμόν 574 προστέθηκε τον Ιούνιο του 2004.
Λήμματα: Ελευθερία Προσωπική -
Παραπομπή: www.greeklaws.com/pubs/results.php?id=574 Προσοχή: προσωρινή παραπομπή - η βάση θα μεταφερθεί άμεσα (μόλις λήξει η δοκιμαστική λειτουργία) σε υπολογιστή του Πανεπιστημίου Αθηνών |
Περίληψη:
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η ελευθερία είναι ένα από τα ανώτερα αγαθά που μπορεί κάποιος να επιδιώξει και το δικαίωμα το οποίο κατοχυρώνεται σε όλα τα Συντάγματα ως η θεμελιωδέστερη των διατάξεων. Το προστατευόμενο έννομο αγαθό του δικαιώματος της ελευθερίας είναι η ίδια η έννοια της ελευθερίας υπό την έννοια της «έλλειψης καταπίεσης ή εξαναγκασμού». Το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας στην Ελλάδα απολάμβανε πάντα συνταγματική περιωπή και ήδη στο ισχύον Σύνταγμα αυτό του 1975/1986/2001, το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 του Συντάγματος το οποίο προβλέπει δύο ειδικότερες μορφές του: Αυτή της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και αυτή της κυρίως προσωπικής ελευθερίας. Η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας (του ειδικού δηλαδή συνδυασμού γενικών υλικών, πνευματικών και κοινωνικών γνωρισμάτων του ανθρώπινου γένους σε συγκεκριμένο άτομο) θα πρέπει να νοηθεί ως η ανθρώπινη ελευθερία στην ευρύτατη έννοιά της, ήτοι το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να προγραμματίζει και διαμορφώνει τη ζωή του σύμφωνα με τις κλίσεις, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά του. Το εν λόγω δικαίωμα αναλύεται σε πολλά επιμέρους δικαιώματα, τα οποία προστατεύονται από το άρθρο 5 Σ. Ιδιαίτερα προσφιλές στη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων είναι το δικαίωμα συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας (το δικαίωμα δηλαδή της γενικής οικονομικής ελευθερίας, το οποίο περιλαμβάνεται στο εννοιολογικό πεδίο του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας αλλά κατοχυρώνεται παράλληλα και στο άρθρο 106 του Συντάγματος. Το δικαίωμα της συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας περιέχει σύμφωνα με όσα αποδέχεται και η θεωρία αλλά και η νομολογία όλες τις πλευρές της οικονομικής ελευθερίας οι οποίες δεν προστατεύονται από ειδικότερες διατάξεις του Συντάγματος. Πρόκειται ιδίως για την ελευθερία των συμβάσεων, την ελευθερία της επιχειρηματικής δραστηριότητας, την ελευθερία της εργασίας και του επαγγέλματος, καθώς και την αρνητική ελευθερία εργασίας. Στο προστατευτικό πεδίο όμως του άρθρου 5 παρ. 1 εντάσσεται όμως και το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνική ζωή της χώρας με το οποίο ο συντακτικός νομοθέτης επιχειρεί να καλύψει, οποιαδήποτε εκδήλωση της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, η οποία δεν είναι ούτε οικονομική, ούτε πολιτική και η οποία δεν κατοχυρώνεται ειδικά από τις υπόλοιπες διατάξεις περί ατομικών δικαιωμάτων. Τέλος, το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας βρίσκει και αυτό έρεισμα, στο μέτρο κατά το οποίο δεν καλύπτεται από άλλες συνταγματικές διατάξεις στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος. Πρόκειται για το γενικό πολιτικό δικαίωμα του ανθρώπου το οποίο περιλαμβάνει ιδίως τη συμμετοχή αυτού στην εκλογή των ευρωβουλευτών, την ελευθερία του τύπου αλλά και τη συμμετοχή των πολιτών στο δημόσιο βίο και στη λειτουργία των κομμάτων. Φορείς του δικαιώματος για ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας ήδη κατά τη γραμματική ερμηνεία του Συντάγματος είναι όλοι ενώ αποδέκτες της προστατευτικής ενέργειας της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας πρέπει να θεωρηθούν εκτός από την κρατική εξουσία στις διάφορες μορφές της και οι ιδιώτες.
Η ελευθερία όμως του ανθρώπου δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι απεριόριστη. Το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας ως μητρικό θεμελιώδες δικαίωμα καθιερώνει το ίδιο τις γενικές οριοθετήσεις των ατομικών δικαιωμάτων, προβλέποντας ρητώς ως περιορισμό της έννοιάς του τα δικαιώματα των άλλων, το Σύνταγμα και τα χρηστά ήθη. Πράγματι, η έννοια της ελευθερίας θα πρέπει να περιορίζεται στο πλαίσιο της κοινωνικής συμβίωσης του ανθρώπου και να βρίσκει το όριό της στα δικαιώματα των άλλων, στις αρχές τις οποίες το ίδιο το Σύνταγμα καθιερώνει και στην ανήθικη ή απεριόριστη άσκησή της. Το άρθρο 106 Σ εξάλλου, θεσπίζοντας την απαγόρευση κατάχρησης της ιδιωτικής οικονομικής πρωτοβουλίας, ως εξειδίκευση της αρχής της απαγόρευσης της καταχρηστικής άσκησης των δικαιωμάτων αλλά και θεμελιώνοντας και οριοθετώντας την έννοια του κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομική ζωή της χώρας, προβλέπει και αυτό ειδικότερους περιορισμούς του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας.
Το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας εν στενή εννοία από την άλλη, περιλαμβάνει τη φυσική ή σωματική ελευθερία δηλαδή το δικαίωμα κάθε ατόμου να κινείται ελεύθερα μέσα στη χώρα και να αναπτύσσει την δραστηριότητά του χωρίς να επιτρέπεται η καταδίωξη, σύλληψη, φυλάκιση ή ο περιορισμός του με οποιοδήποτε άλλο τρόπο παρά μόνο σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου. Η έννοια της εν γένει προσωπικής ελευθερίας αναλύεται ειδικότερα: Στην ελευθερία κίνησης και διαμονής δηλαδή στην απαγόρευση κάθε κατάστασης δουλείας και ειλωτείας αλλά και στην απαγόρευση δίωξης, και κάθε είδους ενδεχόμενης καταδίωξης σύλληψης ή φυλάκισης για οποιουσδήποτε άλλους λόγους δηλαδή μη ποινικούς αλλά απλώς δημοσίας τάξης ή ασφάλειας ή υγείας ή γενικότερου συμφέροντος, εκτός βέβαια υπό τους αυστηρούς όρους του νόμου. Εξάλλου, στο δικαίωμα προσωπικής ελευθερίας εν στενή εννοία περιλαμβάνεται και η ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης. Φορείς του δικαιώματος της ελευθερίας είναι από τη φύση των πραγμάτων μόνο φυσικά πρόσωπα χωρίς διάκριση λόγω ιθαγένειας, ενώ σύμφωνα με την άποψη η οποία επικρατεί το άρθρο 5 παρ.3 προστατεύει τους ιδιώτες από παρεμβάσεις και προσβολές των οργάνων της κρατικής εξουσίας και όχι από προσβολές ιδιωτών.
Στο προστατευτικό πεδίο της προσωπικής ελευθερίας περιλαμβάνεται όμως και ένα νέο δικαίωμα, αυτό της προστασίας της υγείας και της γενετικής ταυτότητας.
Οι Περιορισμοί του δικαιώματος της προσωπικής ελευθερίας, μπορούν να συνίστανται σε πράξεις οι οποίες οδηγούν στη στέρηση της ελευθερίας υπό τη μορφή της κράτησης σε ένα χώρο (φυλάκιση), υπό τη μορφή της εκτόπισης σε ένα χώρο (πχ. ένα νησί ένα χωριό), ή υπό τη μορφή της στέρησης με «οποιοδήποτε άλλο τρόπο» όπως προβλέπει το άρθρο 5 παρ. 3 του Συντάγματος. Σύμφωνα με το Σύνταγμά μας, επιτρέπεται καταρχήν η θέσπιση με ουσιαστικό νόμο περιορισμών της κίνησης και εγκατάστασης μέσα στην ελληνική επικράτεια καθώς και της εισόδου σε αυτήν και της εξόδου από αυτή. Με την τροποποίηση όμως του άρθρου 5 παρ. 4 του Συντάγματος, απαλείφθηκε από το συνταγματικό κείμενο η δυνατότητα νομοθετικής πρόβλεψης του αντιδημοκρατικού θεσμού της εκτόπισης. Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, αποκλείεται η δυνατότητα επιβολής ατομικών διοικητικών μέτρων που περιορίζουν την ελεύθερη κίνηση και εγκατάσταση στη χώρα, καθώς και την ελεύθερη είσοδο και έξοδο σε αυτή.
Οι περιορισμοί του δικαιώματος της προσωπικής ελευθερίας υπό την έννοια της ανάπτυξης της προσωπικότητας και υπό την έννοια της προσωπικής ελευθερίας, καταδεικνύουν τη δημοκρατικότητα μίας κοινωνίας και όλη τη φιλοσοφία του Συντάγματος.
|
Πλήρες Κείμενο (σε Acrobat pdf) -
Περιεχόμενα -
Βιβλιογραφία
-
Νομολογία -
|
|