Περίληψη:
Συμπέρασμα-περίληψη
Αντικείμενο προστασίας του άρθρου 23 παρ. 1 του Συντάγματος αποτελούν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις. Πρόκειται για ενώσεις των εργαζομένων που δεν έχουν κερδοσκοπικό σκοπό, αλλά αποσκοπούν στη «διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών και εργασιακών γενικά συμφερόντων των εργαζομένων». Ο εργοδοτικός συνδικαλισμός δεν προστατεύεται στο άρθρο 23 Σ αλλά κατοχυρώνεται συνταγματικά με το άρθρο 22 παρ.2 Σ.
Η συνδικαλιστική ελευθερία προστατεύεται από το Σύνταγμα τόσο με την ατομική όσο και με τη συλλογική της μορφή. Ειδικότερα, προστατεύεται η ελευθερία των εργαζομένων να ιδρύουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και να προσχωρούν σε μια ή περισσότερες από αυτές για την προστασία των οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων τους, χωρίς να εξαρτώνται από προηγούμενη άδεια ούτε να υπόκεινται σε δυσμενείς συνέπειες. Σχετικά με τη συλλογική μορφή του συνδικαλιστικού δικαιώματος, προστατεύεται συνταγματικά το δικαίωμα υποστάσεως και λειτουργίας των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Συγκεκριμένα, αναγνωρίζεται στη συνδικαλιστική οργάνωση το δικαίωμα υποστάσεως, ώστε αυτή να μη μπορεί να καταργηθεί ή να υπαχθεί σε δυσμενή μεταχείριση ούτε να εμποδιστεί ή να δυσχερανθεί η διατήρηση των παλαιών ή η απόκτηση των νέων μελών. Επιπλέον, προστατεύεται η εσωτερική αυτονομία της συνδικαλιστικής οργάνωσης. Στην έννοια της εσωτερικής αυτονομίας εντάσσεται η οργανωτική αυτονομία (δικαίωμα αυτοκαθορισμού της νομικής μορφής, της διοικήσεως, των σκοπών και του τρόπου λήψεως των αποφάσεων), η αρχή της προτεραιότητας των καταστατικών έναντι του νόμου και η αρχή της οικονομικής αυτοτέλειας των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Επίσης, κατοχυρώνεται και το δικαίωμα συνενώσεώς τους. Τέλος, αναγνωρίζεται η ελευθερία αυτόνομης εξωτερικής δράσης που εκφράζεται κυρίως με δυο τρόπους συλλογικής δράσης: τη συλλογική αυτονομία και την απεργία. Η συλλογική αυτονομία αυτοτελώς κατοχυρώνεται στο άρθρο 22 παρ.2 και 3 Σ και η απεργία στο άρθρο 23 παρ. 2 Σ. Ωστόσο, δεν προστατεύεται στο άρθρο 23 Σ η αρνητική συνδικαλιστική ελευθερία, γιατί θεωρείται ότι η άσκησή της αποδυναμώνει την άσκηση της θετικής ελευθερίας, αφού αποτελεί το άλλοθι για την αποθάρρυνση της συνδικαλιστικής συσπείρωσης των εργαζομένων και την αποδυνάμωση της συνδικαλιστικής δράσης.
Όπως κάθε θεμελιώδες δικαίωμα έτσι και το συνδικαλιστικό δικαίωμα έχει αμυντική, προστατευτική και διεκδικητική διάσταση. Φορείς του δικαιώματος είναι τόσο οι Έλληνες όσο και οι αλλοδαποί, όχι μόνο όσοι παρέχουν εξαρτημένη εργασία στον ιδιωτικό τομέα αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Επίσης φορείς του δικαιώματος αυτού είναι και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αποδέκτες του συνδικαλιστικού δικαιώματος είναι η κρατική εξουσία και οι ιδιώτες, πρώτιστα οι εργοδότες.
Ειδικότερα, οι εργοδότες στα πλαίσια της εργασιακής σχέσης δε μπορούν να καταγγείλουν σύμβαση εργασίας εργαζομένου ή συνδικαλιστικού στελέχους λόγω νόμιμης συνδικαλιστικής δραστηριότητάς του. Επίσης δε μπορούν να απαιτούν τη μη συμμετοχή των εργαζομένων σε συνδικαλιστικές οργανώσεις ή να τους εξαναγκάζουν να συμμετέχουν σε συγκεκριμένη συνδικαλιστική οργάνωση. Κάτι τέτοιο προσβάλλει την αμυντική διάσταση του συνδικαλιστικού δικαιώματος και δημιουργεί ανομοιογενή αντίθεση μη σύμφυτου ζεύγους θεμελιώδους δικαιώματος και διαπροσωπικής σχέσης.
|