Περίληψη:
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Είναι σαφές ότι αφορμή των όσων θα λεχθούν παρακάτω είναι το συνταγματικό ασυμβίβαστο που κατοχυρώνεται στο άρθρο 14 παρ.9 εδ. ε΄του συντάγματος και η έννοια του βασικού μετόχου που αναδεικνύεται ως σημαίνουσα για την εφαρμογή του. Η επίμαχη διάταξη συνιστά προϊόν της συνταγματικής αναθεώρησης του 2001, κατά την οποία ο συνταγματικός νομοθέτης πρόσθεσε στο άρθρο 14 του συντάγματος την παρ. 9 που καθιέρωνε μεταξύ άλλων το ασυμβίβαστο ανάμεσα στις ιδιότητες του βασικού μετόχου, του εταίρου, του ιδιοκτήτη,του διευθυντικού στελέχους επιχειρήσεων ΜΜΕ και τις ίδιες ιδιότητες επιχειρήσεων που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις στο πέμπτο εδάφιό της. Η αναθεώρηση αυτή στο εν λόγω άρθρο και ιδιαίτερα η ρύθμιση του πέμπτου εδαφίου συντελέστηκε για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα της διαπλοκής κα της διαφθοράς στα ΜΜΕ που προκλήθηκαν από την έντονη ανάμειξη των ιδιωτών στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη συνακόλουθη δημιουργία πανίσχυρων κέντρων πληροφοριακής και οικονομικής ισχύος.Σε μια προσεκτικότερη προσέγγιση του Σ14 παρ. 9 εδ. ε΄ μπορεί να λεχθεί ότι είναι μια ειδικότερη αποτύπωση των αρχών της διαφάνειας και του πλουραλισμού που βρίσκουν τη θεσμική τους εγγύηση στα εδάφια α΄και γ΄του οικείου άρθρου αντίστοιχα.
Κεντρικό στοιχείο του Σ14 παρ. 9 εδ. ε΄ αποτελεί η έννοια του βασικού μετόχου, της οποίας μια σύντομη ανάλυση κρίνεται απαραίτητη για την κατανόηση της όλης ρυθμίσεως. Είναι ανάγκη να τονιστεί ότι το επίθετο βασικός τέθηκε στο συνταγματικό κείμενο προκειμένου να μην προκαλούνται σοβαρές αναταραχές στο επίπεδο των οικονομικών συναλλαγών και του ελεύθερου ανταγωνισμού αλλά και να μην αντιτίθεται η διάταξη του Σ14 παρ.9 εδ. ε΄ με το κοινοτικό δίκαιο. Επίσης, η έννοια του βασικού μετόχου ως συνταγματική έννοια έχει έναν νοηματικό πυρήνα που πρέπει να προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες της συγκεκριμένης περίπτωσης και που συνίσταται στην άσκηση αξιόλογης και διαρκούς επιρροής στις αποφάσεις της επιχείρησης. Στη συνέχεια, επισημαίνεται ότι η ρύθμιση των ασυμβιβάστων και ειδικότερα περί του βασικού μετόχου εισάγει περιορισμούς στην σύνθετη ελευθερία ίδρυσης επιχειρήσεων πληροφόρησης που αναλύεται στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και διάδοσης ιδεών (Σ14 παρ. 1) ως ελευθερία χρήσης των μέσων πληροφόρησης και στο συνταγματικό δικαίωμα της ελεύθερης συμμετοχής στην οικονομική ζωή που ορίζεται ως μια όψη της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (Σ5 παρ.1). Ωστόσο, οι προαναφερόμενοι περιορισμοί για να είναι επιτρεπτοί δεν θα πρέπει να θίγουν τον πυρήνα ούτε του δικαιώματος του Σ15β παρ.1 αλλά ούτε και της ελευθερίας στην ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία. Βέβαια είναι φυσικό ότι για να είναι αποτελεσματική η εφαρμογή του άρθρου 14 παρ.9 εδ. ε΄του συντάγματος πρέπει η παράβασή του να επισύρει κάποιες κυρώσεις. Οι κυρώσεις αυτές προβλέπονται στο εδάφιο ζ΄του Σ14 παρ. 9. Τέλος, μπορεί να λεχθεί ότι για την καλύτερη ένταξη της ρύθμισης του Σ14 παρ.9 εδ. ε΄, το εδάφιο ζ΄του ίδιου άρθρου εξουσιοδοτεί τον κοινό νομοθέτη να προβεί σε ειδικότερες ρυθμίσεις αναφορικά τόσο με τις έννοιες που περιλαμβάνονται σ’αυτήν όσο και με τις κυρώσεις που επισύρει την παράβασή της. Έτσι εκδόθηκε ο πρόσφατος εκτελεστικός νόμος 3310/2005.
|