Περίληψη:
8.ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (ΠΕΡΙΛΗΨΗ)
Η προσωπική ελευθερία και ασφάλεια είναι από τα σημαντικότερα, συνταγματικώς κατοχυρωμένα ατομικά δικαιώματα. Με τα δικαιώματα αυτά και ειδικότερα με την προανάκριση και τον περιορισμό της από αυτά, ασχολείται η συγκεκριμένη μελέτη.
Καταρχάς θα πρέπει να σημειωθεί ότι η προανάκριση είναι μια έρευνα, που συνιστά την αρχή της ποινικής διώξεως και αποσκοπεί στη συγκέντρωση των πρώτων στοιχείων της τελέσεως του εγκλήματος.
Υπάρχουν δυο είδη προανάκρισης: η τακτική και η αυτεπάγγελτη και διενεργούνται από τους γενικούς ή τους ειδικούς ανακριτικούς υπαλλήλους. Η τακτική προανάκριση αποτελεί την κίνηση της ποινικής δίωξης, μετά από παραγγελία του εισαγγελέα. Το περιεχόμενο της εισαγγελικής παραγγελίας δεν προβλέπεται από το νόμο όμως θα πρέπει να καθορίζει και να εξειδικεύει την αξιόποινη πράξη καθώς και την ποινική διάταξη που καθιστά αξιόποινη την πράξη.
Η αυτεπάγγελτη προανάκριση αποτελεί εξαίρεση του κανόνα. Διενεργείται μόνο στις περιπτώσεις που καθορίζει ο νόμος, δηλαδή όταν πρόκειται για αυτόφωρο κακούργημα ή πλημμέλημα ή αν απειλείται άμεσος κίνδυνος από την καθυστέρηση. Οι ανακριτικοί υπάλληλοι πρέπει να ενημερώσουν το ταχύτερο δυνατό τον αρμόδιο εισαγγελέα για την προανάκριση. Εάν δεν ήταν απαραίτητο να διενεργηθεί η προανάκριση και όμως την έχουν διενεργήσει τότε επέρχεται απόλυτη ακυρότητα της όλης διαδικασίας.
Το «διαβιβαστικό» της αστυνομίας προς τον εισαγγελέα περιέχει το πόρισμα για τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την προανάκριση. Πολλές φορές το «διαβιβαστικό» περιλαμβάνει κρίσεις των ανακριτικών υπαλλήλων και αρνητικούς χαρακτηρισμούς για τον κατηγορούμενο ανάλογα με τη συνεργασία που έδειξε κατά την προανάκριση. Εάν χρησιμοποιηθεί το «διαβιβαστικό» εις βάρος του κατηγορουμένου, παραβιάζονται τα δικαιώματά του. Παραβιάζονται το δικαίωμα σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης, που είναι ειδικότερη μορφή του δικαιώματος προσωπικότητας, καθώς και το τεκμήριο αθωότητας.
Η προανάκριση δεν είναι πάντοτε αναγκαία. Εάν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ενοχής του κατηγορουμένου μπορεί να πεμφθεί από τον εισαγγελέα στο ακροατήριο με απευθείας κλήση.
Εν κατακλείδι, η προανάκριση είναι μια σημαντική διαδικασία που βοηθά στην εξακρίβωση του εγκλήματος. Όμως, υπόκειται σε κάποιους συνταγματικούς περιορισμούς ώστε να μη θίγεται η προσωπική ελευθερία και ασφάλεια κανενός μέχρι την εξακρίβωση της ενοχής του.
|