Τα ειδικά δικαστήρια απαριθμούνται περιοριστικά από το συντακτικό νομοθέτη, ο οποίος δίνει και τις κατευθυντήριες γραμμές σε ό,τι αφορά τη λειτουργία τους. Πρόκειται για το Ανώτατο Εδικό Δικαστήριο, το δικαστήριο αγωγών κακοδικίας, το Ελεγκτικό Συνέδριο, τα δικαστήρια ανηλίκων, τα μικτά ορκωτά δικαστήρια, τα στρατοδικεία, ναυτοδικεία και αεροδικεία, τα δικαστήρια λειών καθώς και για το Ειδικό Δικαστήριο ευθύνης υπουργών και Προέδρου της Δημοκρατίας. Τα δικαστήρια αυτά, παρά των ειδικό τους χαρακτήρα, συνιστούν άμεση έκφανση της αρχής του νόμιμου ή φυσικού δικαστή (άρθρο 8 Σ). Το Σύνταγμα δηλαδή (και έπειτα κοινοί νόμοι) ορίζουν τα συγκεκριμένα δικαστήρια ως αρμόδια για την εκδίκαση ορισμένων υποθέσεων και τα καθιστούν το νόμιμο δικαστή για τα ζητήματα και τα πρόσωπα που αφορούν.

η εργασία αυτή καταπιάνεται από τη δημοσιότητα κατά τις συνεδριάσεις των δικαστηρίων και προχωρεί σε μια εξέταση των θεμελίων της στην ελληνική έννομη τάξη, στα διεθνή κείμενα που την προβλέπουν και έχουν κυρωθεί από την Ελλάδα και στα διάφορα προβλήματα που ανακύπτουν από την συνύπαρξη διεθνών και ημεδαπών κανόνων που συγκρούονται έστω φαινομενικά. Επίσης εκτενής αναφορά γίνεται στο ζήτημα της έμμεσης δημοσιότητας και της τηλεοπτικής κάλυψης της δίκης, στα προβλήματα που αναφύονται και πως επιλύονται από την έννομη τάξη.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ “Το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως Φυσικός ή Νόμιμος Δικαστής.” Ο Συντακτικός νομοθέτης στο άρθρο 8 του συντάγματος καθιερώνει, θετικά(παρ.1) και αποθετικά(παρ.2) με την απαγόρευση σύστασης δικαστικών επιτροπών και εκτάκτων δικαστηρίων την αρχή του φυσικού ή νόμιμου δικαστή σύμφωνα με την οποία νόμιμος δικαστής είναι ο οριζόμενος από το νόμο, τυπικό ή ουσιαστικό, την ύπαρξη του οποίου δεν μπορεί να στερηθεί κανείς με τη θέλησή του. Ο Συντακτικός νομοθέτης λαμβάνει υποψιν του μέσω των διατάξεων για την εκούσια διαιτησία τη βούληση των διαδίκων όχι όμως μέχρι κατάλυσης διατάξεων δημοσίας τάξης. Πρόκειται για μία γενικότερη αντικειμενική δικονομική αρχή η οποία αφορά την ποινική, διοικητική, πολιτική και πειθαρχική διαδικασία και ως κύριο στόχο έχει την εξασφάλιση της δίκαιης δίκης, την παροχή έννομης δικαστικής προστασίας με αμερόληπτους και αντικειμενικούς δικαστές, την προστασία της απονομής της δικαιοσύνης από εξωγενείς παράγοντες και την διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων της ασφάλειας και ισότητας με τα οποία συνδέεται άρρηκτα. Η αρχή αυτή κατοχυρώνεται ρητά(συνταγματική κατοχύρωση) ή μη στις έννομες τάξεις πολλών Ευρωπαϊκών Χωρών καθώς επίσης και σε υπερεθνικά κείμενα, όπως στο άρθρο 6 παρ.1 της ΕΣΔΑ.. Στην Ελληνική έννομη τάξη συναντούμε πρακτικές που άλλες υπονομεύουν(υπέρβαση αριθμού νόμιμης συγκρότησης δικαστηρίου) και άλλες ενισχύουν(αναστολή) την αρχή του φυσικού ή νόμιμου δικαστή. Τέλος το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της δυνατότητας υποβολής σε αυτό προδικαστικών ερωτημάτων(δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ) από τον εθνικό δικαστή, συνιστά έναν επιπλέον νομικό δικαστή για τον ενωσιακό πολίτη. Βοηθώντας τον εθνικό δικαστή το ΔΕΕ σε θέματα κύρους και ερμηνείας πράξεων του ενωσιακού και παρέχοντάς του εκτιμήσεις για τον προσδιορισμό της δικαστικής δικαιοδοσίας σε περίπτωση αμφισβήτησης στοχεύει στην ομοιομορφία της ενωσιακής νομολογίας, στην πράγματι δίκαια έκβαση της υπόθεσης του ενωσιακού πολίτη και ουσιαστικά στη πραγμάτωση όλων των στόχων ενός φυσικού ή νόμιμου δικαστή.

Στην παραπάνω εργασία αναφέρονται και αναλύονται οι συνταγματικές αρχές κατά την άσκηση της δικαστικής λειτουργίας, οι οποίες είναι: α) η αρχή της δικαστικής ανεξαρτησίας( άρθρο 87, παρ. 1, 2 Σ), β) η αρχή της παροχής έννομης δικαστικής προστασίας(άρθρο 20, παρ.1 Σ) γ) η αρχή του νόμιμου ή φυσικού δικαστή (άρθρο 8 Σ) δ) η αρχή της δημοσιότητας των δικαστικών αποφάσεων η οποία αναλύεται στις εξής μερικότερες αρχές: I. της αιτιολόγησης των αποφάσεων των δικαστηρίων (άρθρο 93, παρ. 3, εδ. α΄ Σ) II. της απαγγελίας των αποφάσεων σε δημόσια συνεδρίαση (άρθρο 93, παρ. 3, εδ. α΄ Σ), και III. της υποχρεωτικής δημοσίευσης της μειοψηφίας (άρθρο 93, παρ. 3, εδ. β΄ και γ΄ Σ). Οι αρχές αυτές διασφαλίζουν τη δημοκρατική και σύμφωνη με το Σύνταγμα άσκηση της δικαστικής λειτουργίας, ρυθμίζοντας τη λειτουργία των δικαστηρίων, τις σχέσεις δικαστών-διαδίκων καθώς και τα δικαιώματα των τελευταίων.

Θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου αποτελεί η αρχή του φυσικού δικαστή.. Σκοπός της, είναι η εξασφάλιση της δίκαιης δίκης, για κάθε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, Έλληνα ή αλλοδαπό. Ειδικότερα εξασφαλίζει στον καθένα το δικαίωμα να δικάζεται από αμερόληπτο και αντικειμενικό δικαιοδοτικό όργανο που είναι πριν από την κατάθεση της αγωγής αντικειμενικά προκαθορισμένο. Ως αρχή δεν αφορά μόνο στα δικαστήρια ως όργανα της δικαστικής εξουσίας, αλλά και στη σύνθεση των δικαστηρίων και κατ’επέκταση στα ίδια τα φυσικά πρόσωπα, δηλαδή τους δικαστές. Αποτελεί, ουσιαστικά το θεμέλιο της δικαστικής προστασίας, η οποία είναι ένα από τα ζητούμενα σε μια κοινωνία δημοκρατικά οργανωμένη, όπως είναι η Ελληνική. Η αποτροπή της αθέμιτης δικαστικής παρέμβασης και η αμεροληψία των δικαστών αποτελεί το βασικό ζητούμενο.

7. Περίληψη Η δικαστική ανεξαρτησία, συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή, αποτελεί θεμελιώδη εγγύηση της αμερόληπτης και αντικειμενικής δικαστικής κρίσης. Το δύσκολο έργο του δικαστή μπορεί να παρεμποδιστεί από πληθώρα παρεμβάσεων, τόσο εξωτερικών, όσο και εσωτερικών. Τόσο η νομοθετική όσο και η εκτελεστική εξουσία ανήκουν στον κύκλο των εξωτερικών δυνάμεων που απειλούν τη λειτουργική ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Επιπλέον, κίνδυνοι για τη δικαστική ανεξαρτησία ελλοχεύουν και μέσα στο ίδιο το δικαστικό οικοδόμημα, με αποτέλεσμα η περιφρούρηση της λεγόμενης ενδοδικαστικής ανεξαρτησίας να καθίσταται αναγκαία. Mία ακόμη πηγή επηρεασμού της δικαστικής κρίσης στο επίπεδο της προσωπικής ανεξαρτησίας αποτελεί η υπηρεσιακή ένταξη και εξέλιξη του δικαστικού λειτουργού, ενώ προσκόμματα στην ανεπηρέαστη κρίση του τίθενται και από τα ΜΜΕ, την κοινή γνώμη και άλλους φορείς

Το θέμα της ίδρυσης Συνταγματικού Δικαστηρίου στη χώρα μας έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις που κυμαίνονται από την πλήρη άρνησή του μέχρι την αποδοχή του, ή ακόμα και την προσπάθεια συνένωσης των δύο βασικών μορφών ελέγχου σαν μια προσπάθεια σύνθεσης και δημιουργίας διαλεκτικά μιας νέας μορφής ελέγχου(κυρίως η αντίληψη του Ευ.Βενιζέλου). Στο βαθμό που το Συνταγματικό Δικαστήριο θα εξασφαλίζει την αυτόνομη λειτουργία του, μη επηρεαζόμενο από την πολιτική εξουσία και με εχέγγυα δημοκρατικής λειτουργίας και ανανέωσης των μελών του 5 , η συγκρότησή του θα σήμανε κατα τους υποστηρικτές του την ταχύτερη και ολοκληρωμένη επίλυση αμφιβολιών που διαφορετικά θα καθυστερούσε και δε θα προσέφερε το αίσθημα ασφάλειας δικαίου και εμπιστοσύνης των πολιτών στη δικαστική εξουσια αφενός και στο Σύνταγμα αυτό καθαυτό αφετέρου.Από την άλλη μεριά, όσοι σε προηγούμενες αποφάσεις όπως για παράδειγμα την αποφαση του Αρείου Πάγου για τους συμβασιούχους(19/04/07) 6 βλέπουν επιρροή της εκτελεστικής εξουσίας στην απονομή δικαιοσύνης, τότε ανάλογη απάντηση θα αρμόζει από αυτήν τη σκοπιά και για ένα δικαστήριο με τα χαρακτηριστικά του Συνταγματικού.Αντικειμενικό γεγονός αποτελεί από την άλλη μεριά η συγκέντρωση πολιτικής δύναμης σε σειρά χωρών που έχει ιδρυθεί Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως το παράδειγμα των ΗΠΑ που αναφέρθηκε προηγουμένως.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν αλλάξει ριζικά τη διάρθρωση της σύγχρονης κοινωνίας. Τα μέσα επικοινωνίας, και ιδιαίτερα η τηλεόραση παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των κοινωνικών συνθηκών και αντιλήψεων. Διεισδύουν μάλιστα στο πεδίο των πολιτειακών λειτουργιών και στο χώρο της δικαστικής εξουσίας. Προβάλλεται πλέον σαν ανάγκη η παρείσφρηση του τηλεοπτικού φακού στην αίθουσα του δικαστηρίου όταν οι υποθέσεις αφορούν τη δημόσια ζωή και κινούν το ενδιαφέρον του κοινού. Ο ισχύον όμως νόμος, με αφορμή την υπόθεση της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη θέσπισε μόνο ως εξαίρεση τη δυνατότητα αναμετάδοσης δίκης, υπό ρητές μάλιστα και αυστηρές προϋποθέσεις. Στην πράξη, είναι διαφορετική η αντιμετώπιση του ζητήματος από τα Μ.Μ.Ε. και στην ουσία ο υπάρχων νόμος δεν αποτρέπει τις δυσμενείς και αυθαίρετες παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη. Ίσως θα έπρεπε ο νομοθέτης να εξετάσει ξανά το πλαίσιο της εν λόγω προβληματικής ώστε να περιοριστούν πραγματικά οι αυθαίρετες επεμβάσεις στη δικαστική εξουσία.

ΥΙ. Συμπέρασμα Συνοψίζοντας τις σκέψεις μας μπορούμε να πούμε ότι παρά το γεγονός της μη αναγνώρισης της νομολογίας ως τυπικής πηγής του δικαίου, η συμβολή της στη διάπλασή του είναι συνεχής και αδιαμφισβήτητη. Οι αρχές της διάκρισης των εξουσιών, της ανεξαρτησίας του δικαστή και της λαϊκής κυριαρχίας συνηγορούν βεβαίως υπέρ της μη αποδοχής της δικαιοπαραγωγικής λειτουργίας του δικαστικού σώματος, αφού το Σύνταγμα και οι νόμοι έχουν σαφώς θέσει τα όρια των αρμοδιοτήτων των κρατικών οργάνων και έχουν προβλέψει την τυπική διαδικασία παραγωγής κανόνων δικαίου από το λαϊκώς νομιμοποιούμενο Κοινοβούλιο ή άλλα όργανα της εκτελεστικής εξουσίας κατόπιν ειδικής και συγκεκριμένης νομοθετικής εξουσιοδότησης. Παρόλ’ αυτά, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τη σπουδαιότητα του έργου του δικαστή που ουσιαστικά δεν περιορίζεται στην απλή εφαρμογή του νόμου. Η επίλυση μιας διαφοράς και η λήψη μιας απόφασης δεν έρχεται αβίαστα με τον εντοπισμό του κανόνα δικαίου και την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών σε αυτόν. Τούτο γίνεται εμφανές και πιο κατανοητό σε περιπτώσεις αόριστων νομικών εννοιών ή κενού του δικαίου. Εδώ ο δικαστής καλείται, όχι μόνο να εφαρμόσει αναλόγως υπάρχουσα σχετική διάταξη, αλλά επί της ουσίας να προσδιορίσει το περιεχόμενο των γενικών εwοιών ή να θέσει μια νέα ρύθμιση που θα καλύπτει την κατηγορία έwομων σχέσεων για την οποία το δίκαιο σιωπούσε. Το έργο, όμως, ακριβώς αυτό συνιστά δικαιοπλαστική λειτουργία του δικαστή . 18 Επιπρόσθετα, η τακτική να ακολουθούνται οι λύσεις που υπαγορεύει η πάγια νομολογία των ανώτερων δικαστηρίων καταδεικνύει τόσο το σεβασμό όσο και την πεποίθηση των λειτουργών των λοιπών δικαστηρίων ότι οι εκδοθείσες αποφάσεις ενέχουν κανονιστική δύναμη και ως εκ τούτου καθίστανται δεσμευτικές. Άλλωστε ,η πάγια νομολογία τονώνει το αίσθημα του δικαίου και της ασφάλειας των συναλλαγών στα οποία υπολογίζουν εύλογα οι πολίτες ενός ευνομούμενου κράτους. Πάντως, η αναγνώριση ήδη από το Σύνταγμα και τον ΚΠολΔ της υπεροχής και δεσμευτικής ισχύος αποφάσεων του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου (άρθρα 100, 95 του Σ. & ΚΠολΔ 580, αντίστοιχα) μαρτυρά την αποδοχή της εξέχουσας σημασίας της νομολογίας των ανώτατων δικαστηρίων και τους αποδίδει κανονιστική δύναμη εφάμιλλη των παραδοσιακών πηγών δικαίου ,του νόμου και του εθίμου. Τελικά ,προκειμένου να συνδυαστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι αρετές και τα μειονεκτήματα του νομολογιακού δικαίου, φρόνιμο είναι να αποφευχθεί η επίσημη αναγνώριση της νομολογίας ως πηγής του δικαίου ώστε, αφενός, να μην κλονιστούν θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματός μας και, αφετέρου ,να αποτραπεί η ενδεχόμενη αποτελμάτωση του δικαίου με την προσήλωση στα δικαστικά προηγούμενα. Αντιθέτως, ευπρόσδεκτα είναι το έθιμο που δύναται να δημιουργηθεί από την πάγια νομολογία, καθώς και η θέσπιση περαιτέρω διατάξεων που να προσδιορίζουν ειδικά και συγκεκριμένα τις δυνατότητες δικαιοπλαστικής εξουσίας των δικαστικών λειτουργών κατά την έκδοση των αποφάσεων.

10 Περίληψη Σε αυτήν την εργασία αναφερθήκαμε στην ισότητα των διαδίκων. Η ως άνω αρχή αποτελεί εξειδίκευση της θεμελιώδους αρχής της ισότητας. Σημαίνει ότι οι διάδικοι έχουν ίσα δικαιώματα και ίσες υποχρεώσεις ενώπιον του νόμου. Σημαίνει ακόμη και την ίση μεταχείριση των διαδίκων εκ μέρους του δικαστή. Παρά τον κανόνα , υφίστανται κάποιες εξαιρέσεις , αφού θεσπίζεται ευνοϊκή ρύθμιση υπέρ του ενός διαδίκου. Αυτή η εξαίρεση μπορεί να αποτελεί παραβίαση της αρχής της δικονομικής ισότητας . Εξαρτάται από το σκοπό και τα κίνητρα με βάση τα οποία κινείται ο νομοθέτης. Αν ο δικαιολογητικός λόγος είναι η ουσιαστική πραγμάτωση της ισότητας, τότε δεν γεννάται πρόβλημα.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι συνταγματικές επιταγές ως ανώτατη βαθμίδα νομοθετικών ρυθμίσεων αντανακλώνται ποικιλοτρόπως σε όλο το δίκαιο, και φυσικά και στο δίκαιο της πολιτικής δικονομίας. Με αντίστροφη διατύπωση, θα έλεγε κανείς πως η πολιτική δικονομία αποτελεί την «μετάφραση» των λεγομένων δικαστικών συνταγματικών δικαιωμάτων σε κοινό νόμο.23 Φυσικά, λόγω της ιεραρχίας των νόμων, η πολιτική δικονομία οφείλει να περιορίζει το ρόλο της στην εξειδίκευση των πλαισίων που θέτει το Σύνταγμα, χωρίς να υπάρχει κανένα περιθώριο περιορισμού ή παράβασης των προβλεπομένων από το συνταγματικό νομοθέτη. Σ’ αυτό το σημείο αναλαμβάνει μία από τις βασικές της αποστολές και η δικαστική εξουσία, δηλαδή τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ................................................................................................ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ......................................................................................................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ......................................................................................... 2. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ .................................................................................................................. 2.1. Η πρόταση του 1963 για αναθεώρηση του Ελληνικού Συντάγματος..................... 2.2. Τα δικτατορικά «Συντάγματα» του 1968 και 1973 ................................................. 2.3. Οι συντακτικές πράξεις της μεταδικτατορικής περιόδου...................................... 2.3.1. Το Κυβερνητικό Σχέδιο Συντάγματος του 1975..................................................... 2.3.2. Η αναθεώρηση του 1986.......................................................................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ.................................................................................................. 3. Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΟΡΓΑΝΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ: α.28§2Σ............................................................................................... 4. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ: α.28§3Σ......................... 4.1. Οι επιφυλάξεις των §§2 και 3....................................................................................... 4.2. Συμπεράσματα............................................................................................................. 5. ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ: α.28 ΠΑΡ.2 Ή ΠΑΡ.3Σ;.................................................. 5.1. Η προσχώρηση στηρίζεται στην §2 του α.28Σ....................................................... 5.2. Η προσχώρηση στηρίζεται στην §3 του α.28Σ...................................................... 5.3. Συνδυασμένη ερμηνεία :Η ορθότερη επιλογή......................................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ....................................................................................... 6. ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ 2001: Η ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ α.28Σ................................. 6.1. Η αναθεωρητική διαδικασία...................................................................................... 6.2. Η σημασία της Ερμηνευτικής Δήλωσης του α.28Σ................................................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ......................................................................................... 7. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ «ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ» ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ – ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ............................................................................................. 7.1. Αρχή της υπεροχής και της αμεσότητας του Ευρωπαϊκού Δικαίου.............. 7.1.1. α.28§1Σ.................................................................................................................. 7.1.2. Υπεροχή και έναντι του Συντάγματος;............................................................. 8. ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ................................................................................... 8.1. α.ΣΤ: Σεβασμός στις κοινές Συνταγματικές παραδόσεις των κρατών – μελών................................................................................................................... 8.2. α.8: Η Ευρωπαϊκή Ιθαγένεια.............................................................................. 8.2.1. Η αντίθεση του θεσμού της Ευρωπαϊκής Ιθαγένειας και των συνεπειών αυτής προς το Ελληνικό Σύνταγμα......................................... 8.2.2. Η σύμφωνη με το θεσμό της Ευρωπαϊκής Ιθαγένειας ερμηνεία του Συντάγματος.................................................................................................. 8.3. Συμπεράσματα...................................................................................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ............................................................................................. 9. Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ – ΜΕΛΩΝ................................. 9.1. Υπόθεση 6/64, Costa/ENEL............................................................................... 9.2. Υπόθεση 106/77, Simmenthal........................................................................... 9.3. Υπόθεση 14/68, Wait Wilhelm........................................................................... 9.4. Υπόθεση 43/71, Politi........................................................................................ 9.5. Υπόθεση 294/83, Κόμμα Οικολόγων «Les Verts».......................................... 9.6. Υπόθεση 29/69, Stauder................................................................................... 9.7. Υπόθεση 155/79, AM and S.............................................................................. 9.8. Υπόθεση 11/70, Internationale Handelsgesellschaft.................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ................................................................................... 10. Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ............................... 10.1. Απόφαση ΣτΕ 4590/76(Τμ. Γ’) και ΣτΕ 395/78(Ολομ.).................................. 10.2. Απόφαση Ολομ.ΣτΕ 297/85............................................................................ 10.3. Απόφαση ΕφΑθ 9162/92................................................................................ 10.4. Απόφαση ΣτΕ 3502/94 Δ’ Τμ. και ΣτΕ 1545/95 Δ’ Τμ................................... 10.5. Απόφαση ΣτΕ 4674/98(Ολομ.)....................................................................... 10.6. Απόφαση ΣτΕ 2807/97................................................................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ..................................................................................... 11. ΕΠΙΛΟΓΟΣ..................................................................................................... ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..........................................................................................................

Δ. Περίληψη Οι Συνταγματικές εγγυήσεις για μια ανεξάρτητη δικαστική λειτουργία πηγάζουν από τον πυρήνα του δημοκρατικού πολιτεύματος και την καταστατική του αρχή, που δεν είναι άλλη από το κοινωνικό κράτος δικαίου. Θεμελιώδεις αρχές, όπως η αρχή της διάκρισης των λειτουργιών, η ισοτιμία και ανεξαρτησία των τριών εξουσιών, το δικαίωμα στην δικαστική προστασία και η αρχή του νόμιμου δικαστή, έχουν διττή σημασία. Αφ’ ενός διαχωρίζουν και ανεξαρτητοποιούν την δικαιοσύνη από τις άλλες δύο κρατικές λειτουργίες και αφ’ ετέρου την καθιστούν καθολικό ρυθμιστή όλων των εννόμων σχέσεων της κοινωνίας πέρα και έξω από κάθε πολιτική επιρροή για όλους τους πολίτες με ισότιμες και δίκαιες διαδικασίες. Παράλληλα με τα παραπάνω απαραίτητο «στήριγμα» στην προσπάθεια για μια ελεύθερη δικαιοσύνη είναι και οι αρχές της δημοσιότητας, της αιτιολόγησης και της υποχρεωτικής δηοσίευσης της γνώμης της μειοψηφίας, οι οποίες δημιουργούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις δημοκρατικότητας, λαϊκής νομιμοποίησης, συμμετοχής και διαφάνειας. Το κέντρο, όμως, του προβλήματος για την θεσμική κατοχύρωση της ανεξαρτησίας είναι ο ίδιος ο δικαστής ως πρόσωπο. Ο ίδιος ο δικαστής είναι αυτός, τον οποίον οφείλει η νομοθεσία να διαφυλάξει ανέπαφο από πιέσεις και επιρροές τόσο από πλευράς της λειτουργίας-εξουσίας του, όσο και γενικά, σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και ζωής του. Έτσι αποκλείει νομοθετική και εκτελεστική επέμβαση στην κρίση του, θέτει ευρεία όρια στην ανεξαρτησία του και του παρέχει ελευθερία από τους ανώτερους συναδέλφους του. Παράλληλα, όμως, προστατεύει την θέση, τις αποδοχές και την επιστημονική του ελευθερία του. Ολοκληρώνεται, λοιπόν, ένα σύνολο θεμελιακής σημασίας διατάξεων για την δικαιοσύνη, το οποίο κρίνεται καθολικά αναγκαίο και προς την σωστή κατεύθυνση αλλά όχι αναγκαστικά απόλυτα επαρκές. Την ανθρώπινη αυτή αδυναμία ενός ανθρώπινου συτήματος καλείται να καλύψει η επιστημονική θεωρία και στην συνέχεια η νομολογία και νομοθεσία εξειδικεύοντας τυχόν αόριστες αξιολογικές έννοιες και προβάλλοντας τα δικαιώματα του ανρθώπου ως απόλυτες αξίες, αξίες που πρώτα από όλες τις κρατικές λειτουργίες οφείλει να σέβεται η δικαιοσύνη, η οποία έχει την πιο δύσκολη και μεγάλη ευθύνη στα σύγχρονα πολιτεύματα, την ευθύνη της αντικειμενικής και δίκαιης κρίσης.