Περίληψη:
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας. Οι αρμοδιότητες του προβλέπονται στο άρθρο 95§1 του Συντάγματος. Μεταξύ αυτών κυρίαρχη θέση κατέχει η γενική ακυρωτική του αρμοδιότητα, η εξουσία δηλαδή αυτού να ελέγχει τη νομιμότητα των εκτελεστών πράξεων της διοικήσεως και να προβαίνει στην ακύρωση τους για υπέρβαση εξουσίας ή παράβαση νόμου. Κατ’ εξαίρεση, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακυρωτική αρμοδιότητα μπορεί να αποκτούν και τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, πάντα όμως υπό την επιφύλαξη των ορίων που θέτουν οι σχετικές συνταγματικές διατάξεις.
Η αρμοδιότητα αυτή ασκείται ύστερα από σχετική αίτηση του διοικουμένου, δικαίωμα που προβλέπεται ρητά στην ανωτέρω συνταγματική διάταξη και αποτελεί ειδικότερη εκδήλωση του δικαιώματος παροχής δικαστικής προστασίας του άρθρου 20§1 του Συντάγματος. Για το λόγο αυτό, ο κοινός νομοθέτης δεν μπορεί να θέτει περιορισμούς που να οδηγούν στην κατάλυση του δικαιώματος αυτού ή να δυσχεραίνουν υπέρμετρα την άσκησή του. Επιτρεπτή όμως είναι η νομοθετική οριοθέτηση αυτού στο μέτρο που εξειδικεύει τις συνταγματικές διατάξεις και δεν προσκρούει σ’ αυτές.
Με βάση το πλαίσιο αυτό, ο κοινός νομοθέτης ορίζει τις προϋποθέσεις άσκησης του δικαιώματος αυτού, ήτοι του παραδεκτού της αιτήσεως ακυρώσεως, οι οποίες αναφέρονται στη νομιμοποίηση του αιτούντος (ικανότητα διαδίκου, ικανότητα δικαστικής παράστασης και έννομο συμφέρον), στην προθεσμία υποβολής της αίτησης και στους λόγους που δικαιολογούν την υποβολή της (προσβολή εκτελεστής διοικητικής πράξης, προηγούμενη αίτηση ενδικοφανούς προσφυγής, έλλειψη παράλληλης προσφυγής).
Οι λόγοι που δικαιολογούν την ακύρωση της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης είναι η αναρμοδιότητα του εκδώσαντος αυτή οργάνου, η παράβαση ουσιώδους τύπου που έχει ταχθεί για την ενέργεια της πράξης, η παράβαση κατ’ ουσίαν διάταξης νόμου και η κατάχρηση εξουσίας.
Αν η αίτηση κριθεί βάσιμη, ο ακυρωτικός δικαστής δεν μπορεί να τροποποιήσει ή να μεταρρυθμίσει την προσβαλλόμενη πράξη παρά μόνο να την ακυρώσει. Η ακυρωτική απόφαση έχει αναδρομικά αποτελέσματα· ανατρέχει δηλαδή στο χρόνο έκδοσης της διοικητικής πράξης η οποία θεωρείται ότι δεν εκδόθηκε ποτέ.
Η διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται με τις ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ, υποχρέωση που απορρέει ευθέως από το άρθρο 95§5 του Συντάγματος
|