Περίληψη:
Το δικαίωμα της αντίστασης είναι ένα δικαίωμα που έχει τις ρίζες του στον αρχαίο κόσμο και η πρώτη του εμφάνιση στην αρχαία Ελλάδα ήταν με τη μορφή της τυραννοκτονίας.Η αντίσταση κατά του σφετεριστή τυράννου ήταν δικαίωμα και καθήκον του Αθηναίου πολίτη και αποτελούσε ένα δικαίωμα εγγυητικό της αρχαίας δημοκρατίας .Στους αιώνες που ακολουθούν το δικαίωμα της αντίστασης εξελίσσεται προσαρμοζόμενο στις ανάγκες κάθε ιστορικής περιόδου , όπου η κάθε μία έχει τις δικές της αντιλήψεις για αυτό, οι οποίες διατυπώνονται στο έργο μιας σημαντικής μερίδας των φιλοσόφων και πολιτικών στοχαστών κάθε εποχής.
Στη σύγχρονη εποχή το δικαίωμα της αντίστασης κατοχυρώνεται στα περισσότερα Συντάγματα και θεωρείται νομικό δικαίωμα και καθήκον υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται επιχείρηση κατάλυσης του Συντάγματος με την βία.Προϋπόθεση της ενεργοποίσης του δικαιώματος αντίστασης είναι λοιπόν να διακυβεύεται η υπόσταση του Συντάγματος και σκοπός του η τήρηση του Συντάγματος (δηλαδή της μορφής και των οργανωτικών βάσεων του πολιτεύματος) ή η αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας αν δεν επιτευχθεί η αποτροπή της κατάλυσης του. Πρέπει όμως να γίνει δεκτό ότι και η συστηματική και βαριά προσβολή του πυρήνα των θεμελιωδών δικαιωμάτων από τους φορείς της εξουσίας ,εφόσον η προσφυγή στη δικαιοσύνη είναι είτε αδύνατη είτε αναποτελεσματική συνιστά κατάλυση του Συντάγματος και επομένως παρέχει δικαίωμα αντίστασης. Η αντίσταση μπορεί να ασκείται με κάθε μέσο, επομένως στο πεδίο του αρ.120 παρ 4Σ εμπίπτει τόσο η παθητική όσο και η ενεργητική αντίσταση.Το δικαίωμα αντίστασης πρέπει να διακρίνεται από την πολιτική ανυπακοή, η οποία ωστόσο μπορεί να γίνει ανεκτή σε ορισμένες περιπτώσεις από την έννομη τάξη.
Αυτό που πρέπει να τονιστεί σε κάθε περίπτωση είναι ότι και οι φορείς της δικαστικής εξουσίας έχουν καθήκον αντίστασης και δεν νομιμοποιούνται να εφαρμόζουν «δίκαιο» το οποίο είτε κατατείνει στην παγίωση μιας δικτατορίας είτε προσβάλλει ατομικά δικαιώματα. Η ορθότητα της δικαστικής κρίσης αποτελεί πρωταρχικό αίτημα και οι δικαστές ίσως δεν μπορούν να θεωρηθούν φύλακες του Συντάγματος μετά την κατάλυση του, μπορούν όμως να θεωρηθούν φύλακες του δικαίου, του αυθεντικού και όχι του νοθευμένου.
|